Next Five Minutes Conference

Weekboek Ravage

Gepubliceerd in Ravage, januari 1996

Maandag 15 januari

Maandagochtend gaat alles langzamer dan ik wil. Mijn Duitse vriendin Brigitte organiseert in Kassel een bijeenkomst over Vrouwen op de Vlucht en wil hier met mensen praten. Ik heb voor haar een afspraak gemaakt met het Autonoom Centrum en moet haar daarheen brengen. Dat betekent met de tram in plaats van op de fiets. Wat de rest van de dag mijn bewegingsvrijheid beperkt. Pas om 10 uur op Jansen & Janssen.
Het gebruikelijke maandagochtendoverleg vervalt, omdat de andere Jansens ter ondersteuning naar de perskonferentie van Opstand zijn. Jan Müter en Hans Krikke hebben een verklaring-van-niet-verdere-vervolging gekregen. De vrijdag voor Kerst, om vijf uur over de fax. Uitgekiende media-strategie, dacht het Openbaar Ministerie. Maar de pers zit er nog altijd bovenop, deze wending is wederom Groot Nieuws.
Op mijn agenda staat de Next 5 Minutes, en niets anders. Afgelopen vrijdag kwam ik terecht in een 'content meeting', een vergadering met bijna alleen maar dames (de meeste mannen doen meer techniek), een doorloop van het hele programma. Vooral Duitse genodigden laten het op het laatste moment afweten, omdat ze belangrijkere dingen te doen hebben of zelfs zonder bericht. Daar staat tegenover dat de lijst met gasten uit de rest van de wereld alleen maar groeit. De chaos gaat gelijk op.

Naast de avond op zaterdag over Tactical Research, wil ik nog een bijeenkomst doen over Scientology en xs4all. Voor wie het half gevolgd heeft een overzicht van de toestanden, en een poging om de zaak te evalueren als politieke campagne op Internet. De middag vervliegt in telefoontjes en vooral veel email. De elektronische post is ideaal bij het voorbereiden van dit soort bijeenkomsten. Je kunt plannen aan elkaar voorleggen, er even over nadenken en dan een weloverwogen reaktie opsturen. Veel goedkoper dan gewoon bellen en sneller dan de post. Tenminste als je een beetje op dezelfde golflengte zit. Eind van de middag naar de Balie. Bij Sjoera Nas, die al weken helemaal omloopt, een ticket weten los te peuteren voor iemand uit Londen.
Logeeradressen doorgegeven, Scientology Alert in het programma gevoegd, de technische boys moeten de planning van mijn programma's weten, duizend kleine dingen.
Beneden in de foyer is intussen de borrel van de Digitale Stad begonnen. Veel stropdassen en pakken, ambtenaren en sponsors van DDS die twee jaar geleden als wild experiment van start ging. Toch nog wat mensen gevonden om plannen te bespreken om meer aktiegroepen en belangen-organisaties het Net op te krijgen.
Weer bijna de tijd vergeten, pas buitengekomen bedacht dat ik niet op de fiets ben. Shit. Nog precies een uurtje thuis om een boterham naar binnen te werken. Racen naar de gymclub voor twee uur rekken & strekken in het kader van de broodnodige ontspanning. Dan nog dagboek schrijven..

Dinsdag

Begonnen op de Balie, met het zoeken naar een technisch voorzitter. De vorige keer dat ik een avond in de Balie organiseerde, over de gevolgen van de Wet Identificatieplicht en de Koppelings-wet, had ik uiteindelijk weinig invloed op het verloop van de bijeenkomst. Bij de Balie zijn ze bang dat je niet goed kan voorzitten als je zelf teveel bij het onderwerp betrokken bent. De presentatoren van die avond deden natuurlijk niet precies wat ik voor ogen had. Nu wil ik het zelf doen, maar werd me aangeraden er iemand bij te zoeken die in de gaten houdt of het voor het publiek nog wel interessant is. Geen makkelijke taak zo kort vantevoren.
Naar Jansen, snel de kranten over Opstand doorgekeken. De emotionele uitbarsting op de perskonferentie blijkt goed aan te slaan. Zelfs Joost de Haas schrijft in de Telegraaf een verhaal waarbij de tranen je in de ogen schieten. Misschien omdat hij het laatste jaar zelf gevoeld heeft wat het is om politie en justitie achter je aan te hebben. (Hij kreeg het IRT op z'n nek omdat hij -volgens het Parool- geld had aangenomen van de opvolgers van Klaas Bruinsma voor een mooi verhaal).
Hans Krikke belt: ook Catherine Keyl wil Opstand, voor de Vijf Uurshow. Dan moet je wel ècht huilen, adviseert mijn collega, een ingehouden snik voldoet daar niet.
Tekst gemaakt voor de aankondiging van de Scientology Alert. De bijeenkomst zou moeten gaan over hoe de terreur van Scientology tegen critici in het algemeen verworden is tot een Internet discussie, over vrijheid van meningsuiting en de rol van providers. Om vervolgens, door de felheid van de reakties, uit te groeien tot een brede campagne tegen de sekte. Het gevecht bracht nieuwe coalities tot stand die niets te maken hadden met links of rechts, radikaal of parlementarisch. Tegelijkertijd kon de strijd op Internet het niet zonder traditionele aktiemiddelen als posters plakken in de binnenstad, een solidariteitsbijeenkomst in hippiehol de Melkweg, een rechtszaak met een advokaat die in de jaren '70 terroristen verdedigde en artikelen in ouderwets gedrukte kranten. Wat zijn de voordelen van Internet in politieke campagnes? En dat alles in wervend Engels.
De Babyroom op de N5M gaat niet definitief niet door. Ik denk dat er weinig mensen met kinderen zullen komen, en de praktische invulling is te ingewikkeld. Babies van een paar maanden kun je nog wel ergens in een hoekje leggen met een fles ernaast en een berg luiers. Maar peuters laten zich niet zo makkelijk afschepen met wildvreemden. Zelf zou ik mijn kind niet zo dichtbij willen hebben, moet ik de hele tijd gaan kijken of het wel goed gaat. Niet echt een oplossing... Drie van de vier gepolste voorzitters laten het afweten, Ik besluit niet verder te zoeken. Kan het wel alleen af.

's Avonds even in een andere wereld. Linda, die met Kerst vijf dagen verdwenen was in Istanbul, komt nog een keer uitgebreid vertellen over haar belevenissen in de Turkse vreemdelingenbewaring. Ik heb haar en Tabe al geinterviewd voor Vrij Nederland, maar Linda was zo onder de indruk van de situatie van de vrouwen waarmee ze opgesloten zat dat we willen proberen met dat verhaal nog wat te doen. We praten uren, met veel wijn, maar eigenlijk is het al te laat. De ervaringen zijn verstild, al bijna verdrongen door verse -verschrikkelijke- verhalen over opstanden in Turkse gevangenissen van vlak na haar terugkomst.

Woensdag

De Balie een exemplaar gebracht van NN/Ravage met voorpubliciteit over de N5M. 'Stuur ze maar rozen' zegt Pinkel, 'Ze zijn de enigen tot nu toe.' Video's van Undercurrents teruggebracht naar het N5M- archief, ik had ze geleend om een geschikt item te vinden voor Tactical Research. Alle deelnemers is gevraagd hun materiaal mee te nemen zodat Tjebbe van Tije het kan archiveren in het IISG.
Een volwaardige vervanging geregeld voor mijn Zaterdagavondshow. De dame uit Londen is ook met het aanbod van een ticket niet te verleiden over te komen. Ineke Zeldenrust van de Stichting Onderzoek Multi-nationale Ondernemingen komt wel. Ze stond op mijn lijstje mogelijke voorzitters, maar is veel geschikter als gast.
Door naar kantoor. Pas na een paar stevige koppen koffie gaat het goed. Ineens heb ik de smaak te pakken. De inleiding, de vragen aan de gasten, de volgorde van hun optreden, ik snap niet dat ik het niet eerder zag. Het enige dat ik nu nog nodig heb is tijd om mijn plan op papier te zetten. Na het eten thuis weer verder, typen tot middernacht.
Ik wil het hebben over de problemen van low budget investigating journalism. Tactical media kunnen niet zonder serieuze research. Maar de tactische onderzoekers -buro Jansen & Janssen, AMOK, FOK of KAFKA om maar wat te noemen- doen veel goed werk zonder dat mensen dat horen. Omdat het onderzoek belangrijker is dan geld verdienen of carriere maken. Noodzakelijke kontakten met de buitenwereld ontbreken. Zo veel mooie verhalen blijven liggen, omdat de wind niet goed stond. Of komen niet verder dan de laatste eigen bladden en boeken, of dossiers voor mainstream media.

Ik heb gezocht naar inspirerende voorbeelden om te laten zien dat het ook anders kan. En ik ben al weken bezig om juist die archivo's over te halen naar de N5M te komen. De belangstelling was minimaal. Het programma sprak niet aan, was kennelijk te vaag of te filosofisch. Besloten om toch te beginnen met een inleiding over de Nederlandse situatie. 's Avonds heel laat bij het terugspoelen van de videoband waar Borreltijd op moet staan kom ik ineens bij Rita op de radio terecht. Een voorbeschouwing van de N5M achter het testbeeld, gisternacht kennelijk, het laat me niet meer los.

Donderdag

Donderdag is thuis met mijn baby. Die al om 7 uur begint te spoken. Om tien uur weer wakker gebeld door Wil van Jansen. Vrij Nederland adverteert met Het Rara Proces Verbaal - De letterlijke teksten!! (met twee uitroeptekens!! Een maand geleden durfde VN het nog niet aan om Opstand Gerehabiliteerd zonder vraagteken erachter op de voorpagina te zetten). Een stuk van Jos Slats.
Vanaf de dag dat de politie binnenviel bij Opstand heeft J&J het journalistenkollektief bijgestaan met raad en daad. Het steunkomitee draaiende gehouden, de nieuwsbrief verzorgd, de pers te woord gestaan toen Krikke en Müter vastzaten. Zelf schreef ik twee stukken voor Vrij Nederland op basis van de dossiers om aan te tonen dat justitie helemaal niets kon hardmaken van de verdenkingen. Nu Opstand daadwerkelijk buiten vervolging is gesteld stapt Hans Krikke naar Jos Slats. 's Lands zwaarstbeproefde freelancer geeft de voorkeur aan iemand van de vaste redaktie. So much for solidarity.
Jos Slats komt niet verder dan een remake van mijn artikelen; raar dat VN dat plaatst.

De rest van de dag stevig doorgewerkt aan de opzet van het programma. Nog een keer digitale brieven aan iedereen die meedoet met wat ik precies van ze wil, en dan moet het maar klaar zijn. Kind heeft koorts en moet hoesten, maar slaapt gelukkig het grootste deel van de dag. Huis opgeruimd voor de logees, en allerlei telefoontjes van mensen die denken dat ik thuis alle tijd van de wereld heb.
Ik kan pas de deur uit als manlief me komt aflossen, moet dan eerst nog boodschappen doen -hij kookt voor mijn veganistische gasten- en dan racen naar de Balie. Voor Paradiso staan drie pendelbussen klaar om te vertrekken naar de opening van de N5M in Rotterdam. Binnen in de Balie heerst een onwaarschijnlijke rust, de foyer trilt nog na van de ontvangst van de eerste horde gasten.
Mijn Engelsen zijn er nog niet, beetje vreemd want ze moeten al om 16.15 zijn geland, nu is het tegen zevenen.
Vertraging blijkt. Tis altijd een verrassing om mensen met wie je intensief email-contact gehad hebt voor het eerst in reallife tegen te komen. Vreemd soort verlegenheid, die lijkt op eerste afspraakje vroeger, borrelt op. Je denkt elkaar al te kennen, hebt je een voorstelling gemaakt, en je kan alleen maar hopen dat het inderdaad klikt. Which it did.

Vrijdag

Begint goed, ik ben nu mijn pass-partout nu al kwijt. Het openingsdebat in de grote zaal van Paradiso komt langzaam op gang. Eigenlijk is het meer een serie van presentaties en interviews, zonder dat er tussen de sprekers onderling of met het publiek echt iets ontstaat. Maar ik heb niet het geduld om er goed de tijd voor te nemen. Moet nog van alles doen, opzet van het programma uitdraaien, een wervende flyer maken, sprekers opsporen die niet weten waar ze moesten zijn, mensen rondleiden en aan elkaar voorstellen. Rondrennen & regelen maakt een groot deel uit van mijn bezigheden dit weekend.
Scientology Alert is in de Temporary Autonomous Zone, de kleine zaal van de Balie die is vrijgehouden voor last minute bijeenkomsten. Een leuk idee, dat helaas niet zo goed blijkt te werken. De opkomst is steeds erg laag, omdat niet goed bekend is wat er op het programma staat.
Cecile heeft bij de video van een overval door gemaskerde politiemensen op een kraakpand bijna alleen Italianen als publiek. De vertoning van de schokkende beelden van de volledige verwoeste burelen van de mailbox- provider in het pand (hakenkruizen op de muur, toetsenborden geramd met geweerkolf, pis in de computer, verf over de printer), blijft daardoor teveel een onderonsje.
Ook bij de de Scientology Alert is het rustig. Karin Spaink en Felipe Rodriquez geven een gedetailleerd overzicht van de geschiedenis van het conflict tussen de sekte en xs4all. En het is nog niet afgelopen. Het hoofd van de Scientology inlichtingendienst is naar Nederland gehaald, en Karin heeft net een brief gekregen dat er nieuwe processen in voorbereiding zijn. De uitputtingsslag gaat verder. Aan een wat meer evaluerende bescouwing van de zaak komen we helaas nauwelijks toe.
Later moet ik de workshop nog een paar keer privé overdoen voor mensen die in hun eigen land iets tegen Scientology willen ondernemen.

Iemand zet me in de tv-studio aan een tafel met Felipe. Als de camera's al draaien is nog onduidelijk of ik hem zal interviewen of dat wij beiden geïnterviewd zullen worden. De tv zendt uit over twee kanalen van de Amsterdamse kabel, maar ik betwijfel of iemand thuis al zappend blijft hangen in de gepresenteerde wanorde...

Vakuum tv uit Boedapest is fantastisch. Tot voorkort maakten ze elke week een nieuwe show op het toneel van de Hongaarse versie van kraakcafe Vrankrijk, Tilos Az A (helaas sinds 31 december voorgoed gesloten). Variërend van een realistisch filmpje over de energiebesparende vondst van lichtknopjes op iedere straathoek, tot een boxwedstrijd tussen een op gaasdoek geprojekteerde uitdager en een reallife tegenstander daarachter, die de kommando's opvolgt van iemand uit het pubiek geplukt. Speels, met een nulbudget uitgevoerd, kritisch, parodirend, vrolijk, je wordt steeds even op het verkeerde been gezet.

Op weg naar huis langs de tijdelijke studio van Hoeksteen tv op het Rembrandtplein. Uitgenodigd voor een teleconference sessie, een life discussie met een professor in Californië over de mogelijkheden van Internet voor grassroot movements. Het benauwde hokje puilt uit van de apparatuur en mensen die daar mee bezig zijn. Raoul heeft al dagen nauwelijks geslapen maar blijft op de been van enthousiasme, met behulp van bier en rookwaar.
De verbinding gaat via een laptop en een gammele telefoon. Wij zien hoekige vertraagde beelden van een bed en een boekenkast aan de andere kant van de wereld en zij zien ons ook zo. Het geluid gaat via de luidspreker van de telefoon, de hoorn lepelt op wat wij zeggen. Na twee uur wachten in een genoegelijke chaos, gesprekken met Kroaten in Bosnië geboren uit Servische ouders en met de Vakuum crew die binnen komt vallen om te blowen, is in Californië de professor in kwestie gearriveerd. De verbinding is nu een stuk minder, het beeld staat stil en het geluid bijna niet te verstaan. Erger is dat het betoog van de professor volstrekt onbegrijpelijk blijkt. Het gaat over het verschil tussen globalisation en transnationalisation door de ontwikkeling van nieuwe media, in termen die ik zelfs met een afgeronde politicologie-studie niet kan volgen. Aan onze kant proberen we het gesprek terug op aarde te krijgen, maar dat is tevergeefs. Het interview na afloop is wel weer leuk, wordt natuurlijk ook opgenomen en uitgezonden. Half twee in bed.

Zaterdag

Nu ik op het programma kijk om me te herinneren wat ik gisterochtend gedaan heb, zie ik dat ik toch een aantal interessante programma's heb gemist. Conferentieganger zijn is echt een kunst, vooral als je ook nog enigszins bij de organisatie betrokken bent. Het grootste probleem is hoe je contact legt, hoe je uitvindt welke mensen leuk zijn voor jou om mee te praten. Vaak blijft het steken in omgaan met mensen die je al kent. De vorm van langdurige sessies in grote zalen werkt ook niet mee. Het vergt veel uithoudingsvermogen, en het aantal mensen dat zich middels presentaties aan je voorstelt blijft beperkt.

De Tactical Research was vrijdagochtend al volgereserveerd, er is een lange wachtlijst voor niet opgehaalde kaartjes. Sinds de conferentie begonnen is ben ik niet meer zenuwachtig. Ben bijtijds in de theaterzaal om vast op het podium te zitten. De techniek lost de moeilijkste problemen in een handomdraai op: een Apple Powerbook op de (dos)databeamer aangesloten voor grootbeeldprojektie, zelfs de camcorder van een andere gast kan op het laatste moment nog ingeplugd. Spijt dat ik mijn inleiding niet heb samengevat in steekwoorden. Nu ga ik teveel voorlezen, hoor ik mezelf hakkelen en val over de woorden. Zonder blaadje is het beter. En als ik eenmaal interview gaat het vanzelf. Ineke Zeldenrust vertelt over moeilijkheden bij onderzoek in opdracht, en hoe het komt dat er zo weinig bekend is van wat het SOMO doet. Betrokken zijn bij de campagne die gevoerd wordt op basis van dat onderzoek kan een oplossing zijn.
Franny Armstrong gaat dieper in op het McLibel proces in London. McDonald's dagvaarde een aktiegroepje wegens smaad, achteraf bezien een grote vergissing. Het proces is al anderhalf jaar aan de gang en de rechtszaal biedt een podium waar andere aktievoerders slechts van kunnen dromen. De kruisverhoren van getuigen en McDonald's officials genereert nieuw materiaal, ze fungeren tegen wil en dank als bron van informatie. Er komen vertrouwelijke rapporten boven tafel, ex-werknemers doen een boekje open, je zou het als een heel bijzondere vorm van tactical research kunnen zien.
Babeth was in Haïti voor een documentaire over de situatie onder de democratisch gekozen president Aristide. Tijdens haar verblijf vond er een militaire staatsgreep plaats en Aristide moest uitwijken naar het buitenland. De film die Babeth maakte, bevatte een uitgebreide analyse van de betrokkenheid van de Amerikanen bij de coup door niemand minder dan Noam Chomsky en een deskundige die in de VS bij buitenlandse zaken had gewerkt. Om de film in Amerika uitgezonden te krijgen, werd ze gedwongen juist die stukken eruit te halen. Wat haar vooral stoorde was dat dat gebeurde onder het mom van 'balanced journalism' en in verhulde taal. Aristide zelf vond het belangrijk dat de film te zien zou zijn, in wat voor vorm dan ook. De vraag is hoever je moet gaan in aanpassing.
Jamie Hartzell van het videocollectief Small World leert Britse actiegroepen camcorders gebruiken om hun protesten vast te leggen. Hij stelt dat door de grootschalige privatisering van overheidsdiensten de pers geen toegang meer heeft tot gegevens die vroeger wel openbaar waren. De camera kan een rol spelen in het verzamelen van informatie. Hartzell liet een video zien van een actiegroep onverwacht op bezoek bij het bedrijf dat een nieuw stuk snelweg bouwt in het zuiden van Engeland. Het personeel weet zich geen raad in aanwezigheid van de camera, de aktiegroep snuffelt rond in de buro's en archieven van het kantoor. Landelijke televisiestations zijn gretige afnemers van de beelden.
De camcorder-revolutie heeft ook mindere kanten. Hartzel liet een absurde scene zien van twee agenten die een demonstratie filmen. De ene agent beschrijft de scene terwijl de andere filmt: 'De demonstrant staat op een stelling. Hij heeft een videocamera waarmee hij ons filmt. Hij heeft ook een camera. Nu neemt hij een foto van ons.' Het filmpje wekte veel hilariteit op, vooral toen bleek dat de politie-corders omringd werden door een dozijn andere televisieploegen. Wat er gebeurt met al het materiaal dat de politie verzameld en wat je daar aan kan doen is een kwestie die blijft liggen.
Franny Armstrong sloot de avond af met de preview van een website die vanaf volgende maand op Internet te zien is. Alle informatie die in het McLibel proces over McDonald's naar boven is gekomen is daar dan voor iedereen vrij opvraagbaar. Handig voor wie waar ook ter wereld iets wil doen. McDonald's vindt dat vast niet leuk, maar de vraag is wat ze ertegen kunnen doen.

Ik krijg zoveel complimenten over de kwaliteit van de show dat ik er bijna verlegen van word. Veel mensen vonden Tactical Research het beste wat ze op de N5M hadden meegemaakt. Niet alleen de vorm sprak aan: korte originele presentaties met meteen mogelijkheid tot discussie. Kennelijk is er toch grote behoefte aan een debat over inhoud, over creatief gebruik van nieuwe magische media in politieke strijd.
Moet ik de volgende keer dan toch maar echt in de organisatie?

Evel